NL 
EN 
Het Europese e-Competence Framework (e-CF) in 3 minuten
Kern:
Het Europese e-Competence Framework is een standaard die gebruikt wordt om onderling in Europa begrip en transparantie te krijgen als het gaat over de competenties die nodig zijn en ingezet worden door Informatie & Communicatie Technologie (ICT) professionals. Het is de standaard taal geworden waarin aan competenties binnen de sector wordt gerefereerd.
Het e-CF is door de ‘European Committee for Standardization (CEN)’ ontwikkeld en in 2014 als standaard vastgelegd. Voor het Nederlandse gebied is NEN daarvan de eigenaar geworden. NEN is het Nederlandse Normalisatie Instituut. Aan deze ontwikkeling hebben diverse belanghebbenden jarenlang meegewerkt en iedereen is blij dat versie 3.0 van e-CF is ontstaan.
Een competentie is een moeilijk begrip en er zijn heel veel verschillende definities in omloop. Het is goed om te beseffen dat een competente vakman of vakvrouw natuurlijk ook een complex geheel is. We volstaan nu echter met de definitie van e-CF: een gedemonstreerd vermogen om kennis, vaardigheden en attitudes te gebruiken om observeerbare doelen te bereiken. Kennis wordt gezien als een ‘set van weten-hoe-iets-moet’, zoals het kennen van een tool. Vaardigheden worden gezien als ‘het vermogen om beheersmatige of technische taken uit te voeren’. Een attitude wordt binnen e-CF gezien als de ‘cognitieve en relationele vermogens’, zoals iemands analyserende vermogen, flexibiliteit of pragmatisme. Terwijl het gedrag het waarneembare resultaat van attitude representeert, aldus e-CF 3.0.
Om het e-CF goed te kunnen invullen is het noodzakelijk de structuur ervan te kennen. Het framework is opgebouwd uit vier dimensies:
- Dimensie 1: Vijf competentiegebieden
- Dimensie 2: Veertig ICT-competenties
- Dimensie 3: Vijf niveau-aanduidingen
- Dimensie 4: Voorbeelden van kennis en vaardigheden.
Dimensie 1 is een gebiedsindeling. Men heeft gekozen om, ten behoeve van de herkenbaarheid, de eigen ICT-werkprocessen te nemen: Plan, Build, Run, Enable en Manage (aangeduid met de letters A tot en met E). Het plannen, bouwen en in gebruik nemen van een informatiesysteem komt overeen met de letters A, B, C, het mogelijk maken en besturen door de letters D en E.
Dimensie 2 bestaat uit veertig competenties die zijn toebedeeld aan de in hierboven genoemde competentiegebieden, waarbij iedere competentie een definitie heeft gekregen. Dimensie 3 geeft de vijf niveau-aanduidingen weer van elk van de veertig competenties afzonderlijk. Deze niveau-aanduidingen zijn in overeenstemming gebracht met de leeruitkomsten zoals die in het European Qualifications Framework (EQF) zijn ontwikkeld om diploma’s van verschillende Europese landen met elkaar te kunnen vergelijken. e-CF heeft een andere insteek, maar men heeft geprobeerd om een conceptuele brug tussen beide te slaan. Dimensie 4 geeft een aantal voorbeelden van de benodigde kennis en vaardigheden per competentie weer.
Grafisch wordt de structuur als volgt weergegeven:
Het is goed te zien dat e-CF helemaal niet moeilijk in elkaar steekt en het voor iedereen dus gemakkelijk te begrijpen is.
Hieronder staat het totale overzicht van de 40 competenties samen. In het boek ‘e-CF in de praktijk’ worden alle competenties afzonderlijk uitgewerkt.
Het framework wil een tool zijn die door veel verschillende bereoepsgroepen gebruikt kan worden. We geven hier een aantal praktische voorbeelden.
HR (Human Resource) managers en iedereen die werkzaam is in de ICT-sector en die de competenties van zichzelf als professional of van andere medewerkers in kaart wil brengen of moet beoordelen zoals bijvoorbeeld de business manager die voor de beoordelingen en besprekingen met HRM enerzijds en de medewerker anderzijds goed gebruik kan maken van deze uniforme taal, degenen werkzaam op het gebied van opleiding en onderwijs binnen de ICT-sector om trainingen en onderwijsmodules te ontwikkelen, de ICT dienstverleners en andere organisaties die zich bezighouden met vraag- en aanbodregulatie op de ICT-arbeidsmarkt, zoals trendwatchers en beleidsmakers of recruiters.
Maar je kunt je ook goed voorstellen dat bijvoorbeeld projecten van de overheid of andere grote organisaties worden doorgelicht op de competenties van ingehuurde krachten en kennis. Op het moment dat organisaties e-CF eisen aan hun eigen mensen gaan stellen, dan zullen alle toeleveranciers hiervan eveneens gebruik gaan maken met een kwaliteitsmeting op competenties. De samenstelling van teams is ook een goed voorbeeld van hoe e-CF en/of competententies ingezet kunnen worden voor betere resultaten.
Ook de competentie behoefte in een organisatie kan met behulp van e-CF in beeld worden gebracht. Hier kunnen dan weer maatregelen op worden genomen voor de toekomst als een bepaalde competentie niet voldoende aanwezig blijkt te zijn. Dit kan gedaan worden door aanvullende leeropties aan te bieden (upskilling) aan huidige medewerkers maar de ontbrekende competenties kunnen ook op de arbeidsmarkt worden geworven.
Samenvatting:
In dit blog wordt e-CF in het kort structureel beschreven en inhoudelijk uitgelegd. Verschillende toepassingen van e-CF worden met name genoemd.
Doelgroep:
e-CF kent een hele grote groep die baat bij het frame heeft. Iedereen die met competenties werkt binnen de ICT branche of met medewerkers die op ICT competenties beoordeeld moeten worden. Iedereen die projecten of teams moet samenstellen waarin ICT competenties zijn opgenomen.
Toekomst beeld:
e-CF is niet meer weg te denken en het is niet langer de vraag of, maar wanneer Nederland zich bewust wordt van de klemmende noodzaak in een snel veranderende arbeidsmarkt om competenties als centraal concept te adopteren. Voor de ICT zal dit e-CF zijn.
Auteur blog:
Nienke-Korsten
Titel: E-CF IN DE PRAKRIJK
ISBN: 9789401800211
Auteurs: Marleen Olde Hartmann
Prijs: € 29,95 (VAT