Enterprise-architectuur wordt door steeds meer organisaties gezien als een belangrijk stuurinstrument. Niet alleen vanwege de toenemende complexiteit in de IT en de alsmaar groeiende behoefte aan informatie. Ook de toenemende dynamiek in de markt en de toenemende concurrentie dwingt organisaties om op samenhang in verandering en ontwikkeling te sturen. In steeds meer organisaties zijn dan ook (enterprise-)architecten werkzaam.
Wat is (enterprise-)architectuur?
De International Standardization Organization (ISO) definieert ‘architectuur’ in de standaard ISO/IEC 42010:2007: “Systems and software engineering Architectural description” als volgt: “fundamental concepts or properties of a system in its environment embodied in its elements, relationships, and in the principles of its design and evolution”.
Er zijn echter ook andere definities die minstens zo goed zijn. We geven er enkele:
De architectuurmethode IAF definieert ‘architectuur’ als:
“een coherente, consistente verzameling principes, verbijzonderd naar uitgangspunten, regels, richtlijnen en standaarden, die beschrijft hoe een onderneming, de informatievoorziening, een informatiesysteem of een infrastructuur is vormgegeven en zich voordoet in het gebruik.”
De architectuurmethode DYA definieert ‘architectuur’ als volgt:
“een consistent geheel van principes en modellen dat richting geeft aan ontwerp en realisatie van de processen, organisatorische inrichting, informatievoorziening en technische infrastructuur van een organisatie.”
Alle definities geven aan dat (enterprise-)architectuur betrekking heeft op het door middel van afspraken, principes en modellen bereiken van structuur en samenhang in een bepaalde omgeving.
Afbakening van het werkgebied ‘enterprise-architectuur’
Als we kijken naar de afbakening van ‘enterprise-architectuur’ in perspectief tot de organisatie, blijken verschillende interpretaties mogelijk, zie figuur 1.

Figuur 1 Twee interpretaties van de afbakening van enterprise-architectuur.
De eerste interpretatie ziet enterprise-architectuur als een IT-architectuur die zich niet beperkt tot een enkele afdeling of divisie binnen een organisatie of tot een beperkt deelgebied (bijvoorbeeld ‘de back-office’ of ‘het internetkanaal’), maar als een IT-architectuur die zich uitstrekt tot meerdere (en bij voorkeur alle) onderdelen van de organisatie en deelgebieden van de IT. Volgens deze visie kijkt de enterprise-architect dan vooral naar de samenhang in de IT tussen bedrijfsonderdelen.
De tweede interpretatie ziet enterprise-architectuur als een architectuur die niet beperkt is tot de IT-omgeving van een organisatie, maar die zich ook richt op de samenhang tussen die IT-omgeving en de rest van de organisatie. Volgens deze visie kijkt de enterprise-architect dan vooral naar de samenhang tussen organisatie, bedrijfsprocessen, informatie, applicaties en technische infrastructuur.
Veranderdynamiek
Een belangrijke rol die voor enterprise-architectuur is weggelegd, is het aanbrengen van structuur in de dynamiek van veranderende organisaties (de veranderdynamiek). De architectuur geeft antwoord op essentiële vragen, die terugkomen in alle verandervraagstukken.

Figuur 2 Rol van enterprise-architectuur in verandertrajecten.
Samengevat
Enterprise-architectuur is het vakgebied dat betrekking heeft op het door middel van afspraken, principes en modellen bereiken van samenhang (tussen organisatie, bedrijfsprocessen, informatie, applicaties en technische infrastructuur). Enterprise-architectuur begeleidt de daarvoor noodzakelijke veranderingen in samenhang vanuit een hoger beschouwingsniveau. Voor een overzicht van de belangrijkste methoden en aanpakken voor en visies op enterprise-architectuur in Nederland, zie:
Wegwijzer voor methoden bij Enterprise-architectuur,
![]() |
KLIK AFB. VOOR MEER INFO |
Bezoek onze e-Knowledge library Van Haren Publishing: e-LIBRARY