De Opdrachtgever. Nieuw leiderschap binnen de overheid – in 3 minuten

Introductie

Een steeds groter deel van de werkzaamheden binnen de Nederlandse overheden wordt aangestuurd via een opdrachtgever – opdrachtnemer relatie. Projecten, programma’s, ZZP-ers, agentschappen en gemeenschappelijke regelingen worden aangestuurd door opdrachtgevers. Parallel aan de bureaucratische  organisatiestructuur met chefjes en lijnbazen kan de opdrachtgever flexibel en snel aan de slag met vele opdrachtnemers om resultaten te behalen en doelen te bereiken.

De Titel:

De Opdrachtgever. Nieuw leiderschap binnen de overheid

De Basis:

Opdrachtgeverschap is een vorm van resultaatgericht leiderschap. Het gaat dus om leiderschap en om leiding geven. Binnen de overheid zijn daarbij twee soorten  leidinggevenden te onderscheiden: de bestuurlijk opdrachtgevers zoals ministers en wethouders, en de ambtelijk opdrachtgevers, zoals directeuren en programmamanagers.

Samenvatting:

Opdrachtgevers sturen op afstand. De uitvoering van het werk vindt plaats door aannemers, agentschappen en andere organisaties met een eigen formele leidinggevende. Veel opdrachtgevers ervaren in de praktijk het dilemma “je gaat er niet over, maar je bent er wel van.” Via situationeel leiderschap kan je de invloed op je opdrachtnemer echter flink vergroten. Wil je het opdrachtgeverschap echt professionaliseren, dan kan het vijftredenmodel van Van Dieën je helpen.

Eerst zorg je ervoor dat je de goede dingen doet. Dat begint met het maken van een goede rolverdeling, het opstellen van de opdracht en het maken van een  taakomschrijving voor de opdrachtnemer. Met de taakomschrijving kun je een goede opdrachtnemer gaan selecteren of kan je gaan werken aan de verbetering van je huidige opdrachtnemer. Zodra je een goede opdrachtnemer hebt, kun je weer een trede verder gaan. Je kan je leidinggevende rol als opdrachtgever dan beperken tot het sturen op momenten. De auteur vat deze eerste drie treden samen als “de goede dingen doen als opdrachtgever”. Zodra je de goede dingen doet, heeft het ook zin om de goede dingen beter te kunnen doen. Als vierde trede in het model wordt daarom actief gewerkt aan het verbeteren van de opdrachtgever zelf. Opleiding, intervisie en het vergroten van zelfkennis helpen hierbij. Veel organisatie kiezen er op dit niveau ook om andere mensen in de organisatie de rol van opdrachtgever te laten vervullen, omdat deze andere competenties hebben of over meer tijd beschikken. Zodra de opdrachtgever zelf goed genoeg is, komen we bij de laatste trede in het model: het verbeteren van de interne organisatie. Gedurende de professionalisering heb je steeds kleine wijzigingen aangebracht in de werkwijzen en het is goed om deze wijzigingen ook te borgen binnen de organisatie.

Het resultaat gericht leidinggeven in de relatie van opdrachtgever en opdrachtnemer kent verschillende vormen. Bij de sturing op projecten ontstaan daardoor ook andere spanningsvelden dan bij de sturing van opdrachtgevers op agentschappen, gemeenschappelijke regelingen of ZZP-ers. In het boek worden de verschillen verklaard waardoor ook ervaren opdrachtgevers nog echte eye-openers zullen ondervinden bij het lezen van dit boek.

 Doelgroep:

1. Iedereen die wil weten wat de rol van opdrachtgever binnen de overheid inhoudt.
2. Ambtenaren en politici die zich verder willen bekwamen in hun rol als opdrachtgever.
3. Topmanagers binnen de overheid die in hun organisatie aan de slag willen gaan met het verbeteren van het opdrachtgeverschap in de lagere echelons.
4. Iedereen die met opdrachtgevers bij de overheid te maken heeft en zich wil kunnen verplaatsen in hun positie. Opdrachtnemers ervaren namelijk wel dat opdrachtgevers een andere logica hanteren, maar kunnen deze vanuit hun eigen positie niet gemakkelijk doorgronden.

Aandachtsgebied:

Opdrachtgevers voor projecten, programma’s, ZZP-ers, agentschappen en gemeenschappelijke regelingen bij het Rijk, waterschappen, provincies en gemeenten.

Relevante Links:

De Opdrachtgever – 2de herziene druk
9789401800433 – hardcopy
€ 22,50