NL 
EN 
Volgens een bericht in de Volkskrant van 26 augustus 2013 is de digitale wereld door de enorme hoeveelheid data en onderlinge koppelingen zo complex geworden, dat we het overzicht verliezen. “Hierdoor dreigt het gevaar van een data meltdown bij overheden, banken en grote bedrijven, die veel te gemakkelijk vertrouwen op hun computersystemen”. En wat volgt is een opsomming van calamiteiten bij organisaties als Nasdaq, Amazon, Apple, Microsoft en Google. Toch niet echt pappa-en-mammabedrijven, die door hun neefje voorzien zijn van een website.
Ook bij minder mondiaal opererende organisaties zijn de problemen met de informatievoorziening niet gering. Als gevolg van storingen of aanvallen kunnen soms geen diensten verleend kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan de haperende website van het UWV, het uitvallen van elektronisch betalingsverkeer of DigiD, door een DDos-aanval, waardoor vrijwel de gehele overheid tijdelijk digitaal onbereikbaar wordt. Er zijn ook veel problemen die minder in het oog springen, maar daarom niet minder ernstig kunnen zijn. Dit zijn de uit de hand lopende kosten voor het in bedrijf houden van verouderde systemen, de enorme kostenoverschrijdingen bij moderniseringsprojecten of de ronduit slechte digitale ondersteuning die medewerkers van allerlei bedrijven en organisaties ondervinden en waardoor er van arbeidsproductiviteitsstijging nauwelijks sprake is.
Een van de achterliggende oorzaken is vaak het ontbreken van overzicht, planning en de vereiste deskundigheid om aan de gegroeide complexiteit het hoofd te bieden. In de afgelopen decennia is de digitalisering als het paard van Troje binnengehaald. Elke divisie- of afdelingsmanager is druk in de weer geweest met het automatiseren van de dagelijkse productie en de dienstverlening. Er werden nieuwe applicaties gebouwd, pakketten aangeschaft en gegevensuitwisseling met klanten, leveranciers en partners opgezet.
En nu zijn we het overzicht kwijt. We vinden het te complex geworden. Niemand heeft nog overzicht. De kosten lopen uit de hand. Het management lijkt haar greep op de informatiehuishouding te hebben verloren.
Natuurlijk zijn er al veel suggesties aangedragen voor verbetering: beter projectmanagement, betere planning, meer controle op de uitvoering van projecten en programma’s, korte, kleinere projecten, het uitbesteden van automatiseringstaken, gateway reviews, het aanstellen van een Chief Information Officer, etc. In het kader van ‘there is no single solution’ wil ik aan dit lijstje een term toevoegen: bedrijfsarchitectuur, ook wel aangeduid als enterprise-architectuur.
Bedrijfsarchitectuur is de discipline die zorgt voor een samenhangend ontwerp van de bedrijfsinrichting. Die samenhang moet zitten tussen ogenschijnlijk uiteenlopende zaken als de aard van de dienstverlening van een organisatie, de bedrijfsprocessen, de keuze van applicaties en de technische infrastructuur. Bedrijfsarchitectuur maakt een eind aan het idee dat het management zicht met “de business” moet bezighouden en de automatiseerders met de informatiehuishouding. Bedrijfsarchitectuur gaat uit van een holistisch perspectief: dienstverlening, bedrijfsprocessen, ketensamenwerking, applicaties en technische infrastructuur hangen nauw met elkaar samen. Via bedrijfsarchitectuur wordt deze samenhang inzichtelijk en kunnen solide, samenhangende plannen gemaakt worden voor de inrichting van het bedrijf.
De informatiehuishouding is te belangrijk geworden om het aan alleen automatiseerders over te laten. Strategische ketensamenwerking, dienstverlening en bedrijfsprocessen zijn te belangrijk om alleen aan strategen, marketeers, organisatie- en procesontwerpers over te laten. Bedrijfsinrichting is dus een multidisciplinaire aangelegenheid. Bedrijfsarchitecten kunnen zorgen voor de verbinding tussen deze disciplines. Zij kunnen de methoden en technieken aandragen om tot robuuste, haalbare ontwerpen van nieuwe onderdelen van de bedrijfsvoering te komen. Bedrijfsarchitectuur is daarom een vakgebied dat zich in een toenemende belangstelling van managers mag verheugen.
Bedrijfsarchitecten kunnen overzicht verschaffen, structuur aanbrengen, samenhang aanbrengen in verbeterings- en vernieuwingsprojecten, complexiteit weer inzichtelijk maken en risicovolle constructies voorkomen. Kortom: een vakgebied dat onmisbaar is als we de digitale meltdown willen voorkomen.
Door Guido Bayens
Meer weten?
Titel: Bedrijfsarchitectuur op basis van Novius Architectuur Methode
Auteurs: Guido Bayens en Hans Tönissen
ISBN: 9789087537388
Prijs: € 44,95
Bestel het boek hier of bekijk het inkijkexemplaar
Guido Bayens is partner van Novius. Hij is onderscheiden met de legpenning van het Nederlands Architectuur Forum en is daarmee algemeen erkend als vooraanstaand bedrijfsarchitect in Nederland. Hij schreef samen met Hans Tönissen het boek “Bedrijfsarchitectuur op basis van Novius Architectuur Methode”.